элдешүүгө умтулгандай

Айкөл Манас өзүнө каршы чыккан алты кан менен 

элдешүүгө умтулгандай

Теңир да силерди кечирип, 

Өзүнө кабыл алсын.

Теңир тоодо тургандар

Теңир, ким сенин турагыңда жашай алат?
Ким сенин ыйык тооңдо тура алат?
Күнөөсүз жашаган, адилеттик кылбаган,
жүрөгүндө чындыкты сүйлөгөн,
ушак айтпаган, жакынына кыянаттык кылбаган,
өз жакынын жамандаганды укпаган,
Кудайдан баш тартканды жек көргөн,
ал эми Кудайдан корккондорду сыйлаган,
зыян тартып каларына карабай,
берген антынан танбаган,
кумуш дилдесин үстөккө бербеген,
айыпсызга каршы пара жебеген адам гана жашай алат.
Ушундай адам гана эч качан мүдүрүлбөйт.
(Забур)

scandalous embrace

Seeing a naked woman is breathtaking
Remaining ravished by her is divine breathe.

эң арзыбаганы

Кыргызстан ичинен

эң арзыбаганы болсом да, 

Теңир мага ырайым кылды да, 

Кыдыр ээ кылчу эбегейсиз 

зор рухий байлыктар 

тууралуу сүйүнчүнү 

Жакыптын тукумуна 

жар салууну 

жана Жараткандын 

тээ атанардын заманынан бери 

жашыруун келген 

жазылган сырын 

кыргыз журтуна

ачууну тапшырды.

Эң арзыбаганы менмин

Чыңгыз агайдын эң жакшы көргөн сүрөтү

Чыңгыз Айтматов 

Чынгыз агай биз менен болгондо бул сүрөт ишканасынын төрүндө илинген.

Агай О дүйнөгө кеткенден кийин, кыргызым, 

силер сүрөттү төрдөн алып, четке кактыңар.

Сол жакта четке кагылган Иса.  

Кыргыз кыз (улуттук аруусу) теңируулга табынат.

Оң жакта "Кыямат" романынын каарманы Авдий

“өзүмө жакын каарманым”

деп Айтматовдун айтканы эсимде дейт А. Абилов

Наботов '87.  

Ошол убакытта Чынгыз Айтматов "манкурт" деген сөздү колдоно баштады. 

Кыргыздар өзүнүн руханий манкуртчулуктан баш тартсын деген тилеги окшойт.

Силер Кыдыр-Исанын чыныгы баянын (Инжилди) окубагандай эле

Чыңгыз Айматовдун баянын да толук окубай же өзгөртүп турасыңар.

Агайдын Исаны мактаганын да 

олуя-пайгамбарлардын колжазмаларын көтөргөнүн да эсептебейсиңер.  

Анын эң жакшы көргөн сүрөтүн да төр жактан түшөргөндөй эле

Жараткандын эң атактуу олуя-даанышманын (машаякты) да 

төмөндөп карайсыңар.

Чыңгыз агайга жакын каарманды түшүнбөгөндөй эле

Аллахка жакын пайгамбарды да түшүнбөйсүңөр.

Агай Кыргыз эли манкуртчулуктан баш тартсын деп үмүттөгөндөй эле,

Теңири ата да силердин момун болуп өзүнө кайрылганын күтүп турат.

Агайдын өз элинин теңируулга табынуусун каалаганын унутпагыла.

Чыңгыз агай сыяктуу деле кыргызым, диниңерди сатпай эле 

машаяк-кыдырды жакшы тосуп

кайрадан бактылуу жана кубаттуу эл болгула.

Чыңгыз агай Исанын баянын терең окуган

“Мен бул саам дин аркылуу, адамга жол тапгым келди.  Кудайга эмес, адамга! Романдагы бардык сызыктардын ичинен мен үчүн эң негизгиси, албетте, - Авдий анын изденүүлөрү. Албетте, христиан дини Иисус Христостун фигурасы аркылуу, өтө зор негиз түзүп турат.  Менин, өзүм чыккан мусулман дининде андай фигура жок.  Мухамбет - анчалык азапкер эмес.  Албетте, анын башына оор да, азаптуу да күндөр түшпөй койгон эмес, бирок идея үчүн колу-буту керилип, мыкка кадалып, кийин кайра адамдардын ошол кылганын түбөлүк кечирүү деген жок. Иисус Христос мага азыркы адамдарга кандайдыр бир ыйык нерсени айтыш үчүн мүмкүнчүлүк берет.” (Чыңгыз Айтматов, 5 томдон турган чыгармаларынын жыйнагы, “Шам” басмасы, 1999 ж., т. 4, б. 350)

Чыңгыз Айтматов мурунку доордун эң кыйын олуя-пайгамбарларын да 

колжазмаларын да сыйлаган

"Бүткүл байыркы инсанатка тиешеси бар "Библияны" адабий эстелик катарында биз танбайбыз. Биз аны кайсы доордо, кандай таарыхый баскычта, коомдун кандай социалдык абалында, инсанаттын өнүгүш жолунда бул китеп кандайча түзүлүп, ошол заманда кандай идеаларды көздөгөнүн эске алып оң, терс жактарын сын көз менен аныктап, аны менен катар бүткүл инсанат маданиятынын байыркы эстелиги катары биз аны баалайбыз..."  (Чыңгыз Айтматов, 16/III 1977–ж.)   

Чыңгыз Айтматовдун тууган күнү

Кечээ күнү Чыңгыз Айтматовдун тууган күнү болгондо кыргызымдын эки жүздүүлүгү ачылды.  Баары "Чыңгыз агай" деп жүрөшүт.  Анын атактуулугун көтөрүшөт да, жаңы эстеликтерди жасашат, бирок ички дүйөсүн да анын урматтаган адабий китептерди да сыйлабайт экен кыргызым.

"Бүткүл байыркы инсанатка тиешеси бар "Библияны" адабий эстелик катарында биз танбайбыз. Биз аны кайсы доордо, кандай таарыхый баскычта, коомдун кандай социалдык абалында, инсанаттын өнүгүш жолунда бул китеп кандайча түзүлүп, ошол заманда кандай идеаларды көздөгөнүн эске алып оң, терс жактарын сын көз менен аныктап, аны менен катар бүткүл инсанат маданиятынын байыркы эстелиги катары биз аны баалайбыз..."  (16/III 1977–ж.) 

Жана кыргызым дагы эле Чыңгыз агайдын урматтаган фигурасын четке каккан:

“Мен бул саам дин аркылуу, адамга жол тапгым келди.  Кудайга эмес, адамга! Романдагы бардык сызыктардын ичинен мен үчүн эң негизгиси, албетте, - Авдий анын изденүүлөрү.Албетте, христиан дини Иисус Христостун фигурасы аркылуу, өтө зор негиз түзүп турат.  Менин, өзүм чыккан мусулман дининде андай фигура жок.  Мухамбет - анчалык азапкер эмес.  Албетте, анын башына оор да, азаптуу да күндөр түшпөй койгон эмес, бирок идея үчүн колу-буту керилип, мыкка кадалып, кийин кайра адамдардын ошол кылганын түбөлүк кечирүү деген жок. Иисус Христос мага азыркы адамдарга кандайдыр бир ыйык нерсени айтыш үчүн мүмкүнчүлүк берет.” (Чыңгыз Айтматов, 5 томдон турган чыгармаларынын жыйнагы, “Шам” басмасы, 1999 ж., т. 4, б. 350)

Кыргызым, мен чыныгы Чыңгыз Айтматовду сыйлаймын.

http://manasepic.blogspot.com/2008/12/chingis-aitmatov.html

Жакшы кеп

Кыргызым, байыркы олуя-данышмандардын акылын четке каксаңар келечектеги акылыңар негизсиз болот. "Ыйык Дем бизге чыныгы өмүрдү берди, ошондуктан биз анын жетегинде жашашыбыз керек. Керт-башыбыздын кызыкчылыгын ойлоп, өзүбүзгө курулай даңкты издебейли, бири-бирибиздин кыжырыбызга тийбейли, бири-бирибизге көз артпайлы!" деген кеп өзүңөргө тыйуу салынган китепте.

теңири ата, сен жакшысың. Аталык мээримиң чын. ырахмат эгэдерим.

Муну окуп, кайрадан Теңири-атанын жакшылыгын сезип жатам.
Кубанычым койнума батпайт.
Шүгүр.
http://kutbilim.narod.ru/galat.pdf 

Дилимдин түпкүсүндө сенин мээримиң бар.

Теңир,
Мага өзүңдүн буйруктарыңдын жолун түшүнүүгө акыл бер, ошондо мен сенин кереметтериң жөнүндө ой жүргүтөм.
Менин жаным кайгыдан алсырап бара жатат, мага өзүңдүн сөзүн менен күч бер.
(Забур китебинен)

Мен тоо тарапка көз чаптырам, мага жардам кайдан келет?
Жардам мага асман-жерди жараткан Теңирден келет.
(Дөөт даанышмандын жазуусу, Забур 120)

Жараткан, жашообузду жакшылыгың менен толтурганыңа рахмат.

Кудайга шүгүр, адамзаттын эң көп окуган китеби кыргыз тилинде Интернетке чыкты.
Чыгаргандарга рахмат.



http://ibt.org.ru/en/text.htm?m=KYLSC&l=Matt&g=0

Кээ бир адамдар ыйык билимге татыктуу эмес.  Башкалар болсо билишет да, өз жанынан кечүүгө да даяр болушат.   

Бир жолу Иса сыйынуу үчүн, обочо жерге барды. Шакирттери жанында болчу. Иса алардан: «Эл мени ким деп эсептейт?» – деп сурады.
Алар Ага: «Бирөөлөр: “Чөмүлдүрүүчү Жакан”, – деп, бирөөлөр: “Илияс пайгамбар”, – деп эсептешет, дагы бирөөлөр: “Байыркы пайгамбарлардын бири тирилип келиптир”, – дешет», – деп жооп беришти.
Ошондо Иса алардан: «Силерчи, силер Мени ким деп эсептейсиңер?» – деп сурады. Петир Ага: «Кудайдын Машайагы», – деп жооп берди.
Бирок Иса аларга: «Бул тууралуу эч кимге айтпагыла, – деп, катуу эскертти да, –
Адам Уулу көп азап чегиши, аксакалдар, башкы ыйык кызмат кылуучулар жана мыйзам окутуучулар тарабынан четке кагылышы, өлтүрүлүшү жана үчүнчү күнү тирилиши керек», – деди.Иса бардыгына кайрылып: «Ким Менин артымдан ээрчигиси келсе, өзүнөн баш тартсын жана күн сайын өзүнүн айкаш жыгачын алып, Менин артымдан ээрчисин. Ким өз жанын сактап калгысы келсе, ал андан түбөлүккө ажырайт. Ал эми ким Мен үчүн өз жанынан ажыраса, ал аны сактап калат. 

Кыргызым, Жараткан жиберген олуяжандардын колжазмаларын четке каккандар четке кагылат.  Кыргыз ыйык китептерди билген эл, эң кыйын аалым-теологдор болуп, ар бир диндин үстүндө болуш керек элеңер.  Кап кыргызым, өз руханий милдетиңерди аткарсаңар болмок.   

Кыргыздарга

"Эмнеге силер Мени: “Теңир! Теңир!” деп чакырасыңар да, айтканымды кылбайсыңар?  Мага келип, сөздөрүмдү угуп аткарган адам кимге окшош экенин силерге айтып коёюн: ал жерди терең казып, пайдубалын таштан коюп үй курган адамга окшош. Суу ташкындап, үйдү каптаганда, үй козголгон жок, анткени анын пайдубалы таштан болчу. Ал эми сөздөрүмдү угуп, бирок аткарбаган адам үйүн жердин эле үстүнө, пайдубалсыз курган адамга окшош. Суу ташкындап, үйдү каптаганда, үй ошол замат кыйрады. Ал үй зор кыйроого учурады»

деген Кыдыр Исанын кебинин тиешеси барбы?

Береке менен ырайым меним жан жолжошторум, мени менен ар дайым жүрүшөт.  Рахмат Теңир.

Enjoying a reread of Genesis and Exodus - A whisper's gentle nudge.